Διεθνή

H FIFA αγνοεί την υποχρέωση αποζημιώσεων στους εργάτες για το Μουντιάλ του Κατάρ

Με άρθρο στην ιστοσελίδα της η έγκυρη βρετανική εφημερίδα «Guardian» αναλύει την στρατηγική  της FIFA αναφορικά με τα δύο Παγκόσμια Κύπελλα του Κόλπου (Κατάρ 2022, Σαουδική Αραβία 2034) καθώς και την στάση της στα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Έκθεση της FIFA, που αναμενόταν εδώ και καιρό και αφορά το υπόμνημα του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ, δημοσιεύθηκε, αλλά μόνο αφού η κύρια σύσταση της απορρίφθηκε από τον οργανισμό.

Η υποεπιτροπή της FIFA για τα ανθρώπινα δικαιώματα διαπίστωσε ότι ο διεθνής οργανισμός «έχει ευθύνη» να παρέχει οικονομική αποζημίωση στους εργάτες που υπέστησαν απώλεια λόγω της απασχόλησής τους στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022.

Η έκθεση υποστηρίζει ότι η FIFA θα πρέπει να χρησιμοποιήσει το κοινωνικό ταμείο του Κατάρ, ετεροχρονισμένα για να αποζημιώσει αυτούς τους εργάτες. Δύο ημέρες πριν από τη δημοσίευση της έκθεσης, όμως, η FIFA ανακοίνωσε ότι το ταμείο των 50 εκατομμυρίων δολαρίων θα χρησιμοποιηθεί για διεθνή αναπτυξιακά έργα αντ’ αυτού.

Η έκθεση υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2023, αλλά δημοσιεύτηκε 11 μήνες αργότερα, τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 29/11  (ώρα Κεντρικής Ευρώπης).

Η έκθεση περιλαμβάνει μια ανεξάρτητη αξιολόγηση από την συμβουλευτική εταιρεία ανθρώπινων δικαιωμάτων «Human Level». Αυτή αναγνωρίζει μια σειρά από μέτρα που ανέλαβε η Fifa με τις καταριανές αρχές για τη βελτίωση των συνθηκών, αλλά «μια σειρά από σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνέβησαν τελικά στο Κατάρ από το 2010 έως το 2022 για αρκετούς εργάτες που συνδέονταν με το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022» και ότι «μπορεί να γίνει μια αξιόπιστη επιχειρηματολογία ότι η FIFA συνέβαλε σε ορισμένες από τις επιπτώσεις».

Η δημοσίευση της έκθεσης καλωσορίστηκε από την Lise Klaveness, πρόεδρο της νορβηγικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, η οποία η υποβολή της οποίας στο συνέδριο της FIFA το 2023 οδήγησε στη δημιουργία της έκθεσης. «Είναι πολύ σημαντικό που δημοσιεύτηκε», δήλωσε. «Πραγματικά θέλω να το γιορτάσω, παρόλο που χρειάστηκε ένας χρόνος δουλειάς για να βγει. Θέλω να συγχαρώ τον Michael Llamas που ηγείται αυτής της επιτροπής και επίσης τον Dominique Blanc από την Ελβετική Ομοσπονδία που ηγήθηκε της δουλειάς της UEFA πάνω σε αυτό».

Η FIFA έχει υπογράψει τις Κατευθυντήριες Αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι οποίες καθιστούν τις εταιρείες υπεύθυνες για τις επιπτώσεις από τη δουλειά τους, ενώ το άρθρο 6 αυτών των αρχών αναφέρει: «Η FIFA δεσμεύεται να παρέχει ή να συνεργάζεται στην αποκατάσταση όταν έχει προκαλέσει ή συνεισφέρει σε αρνητικές επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα». Η Klaveness δήλωσε ότι η έκθεση της υποεπιτροπής θα οδηγήσει σε καλύτερη κατανόηση αυτών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υποχρεώσεων.

«Θέτει κάποια πλαίσια για το τι είναι υπεύθυνη η FIFA και για τι δεν είναι. Αυτό είναι πολύ σημαντικό», είπε. «Πραγματικά κάνει την ανάλυση των κατηγοριοποιήσεων των εργατών και των περιοχών όπου η FIFA έχει ευθύνη. Λέει επίσης κάτι για το γιατί η παγκόσμια ομοσπονδία είναι υπεύθυνη και το συνδέει με το άρθρο 6. Είναι σημαντικό ότι αυτές οι ευθύνες δεν είναι απλώς [το αποτέλεσμα] πολιτικής πίεσης ή πίεσης από τα μέσα ενημέρωσης, αλλά βρίσκονται πραγματικά στα καταστατικά της FIFA και απαιτούν εφαρμογή. Αυτά τα πλαίσια μπορούν τώρα να χρησιμοποιηθούν αν όλοι αγωνιστούμε για αυτά και δουλέψουμε για αυτά στο μέλλον».

Το ταμείο των 50 εκατομμυρίων δολαρίων θα δαπανηθεί με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και την Υπηρεσία Προσφύγων του ΟΗΕ (UNHCR). Αυτό, είπε η Klaveness, είναι «πολύ θετικό, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί υποκατάστατο της αποκατάστασης που υποδεικνύεται στην έκθεση αυτή. Δεν είναι απαραίτητο πώς διανέμονται τα κεφάλαια, αλλά το ότι γίνονται με έναν έγκαιρο, αποτελεσματικό και ουσιαστικό τρόπο».

Εκπρόσωπος της FIFA δήλωσε: «Όλες οι εκθέσεις και οι συστάσεις εξετάστηκαν κατά τη διάρκεια μιας ολοκληρωμένης ανασκόπησης από τη διοίκηση της ομοσπονδίας και τα σχετικά όργανα. Ενώ δεν ήταν δυνατό να ικανοποιηθούν όλες οι συστάσεις, διατηρήθηκαν πρακτικά και ουσιαστικά στοιχεία. Πρέπει να σημειωθεί ότι η μελέτη δεν συνιστούσε συγκεκριμένα νομική αξιολόγηση της υποχρέωσης αποκατάστασης.

«Η δημιουργία του κοινωνικού ταμείου  του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2022 εγκρίθηκε ομόφωνα από το συμβούλιο της FIFA, κατόπιν πρότασης της επιτροπής διακυβέρνησης, ελέγχου και συμμόρφωσης της. Ένα ταμείο υποστήριξης και ασφάλισης εργατών ιδρύθηκε στο Κατάρ το 2018 και η ομοσπονδία πιστεύει ότι το νέο κοινωνικό ταμείο, το οποίο εγκρίθηκε από αναγνωρισμένους διεθνείς οργανισμούς, είναι μια πρακτική και διαφανής πρωτοβουλία που θα περιλαμβάνει κοινωνικά προγράμματα για να βοηθήσει τους ανθρώπους που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη σε όλο τον κόσμο».

Απομένουν λιγότερο από δύο εβδομάδες μέχρι τη διαδικτυακή συνάντηση του συνεδρίου της FIFA, κατά την οποία θα κληθούν να εγκρίνουν την μοναδική υποψηφιότητα της Σαουδικής Αραβίας για τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 2034. Παρά την εκτεταμένη κριτική από μη κυβερνητικές οργανώσεις, συνδικάτα και δικηγόρους, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι το ανθρωπιστικό ιστορικό του βασιλείου θα έπρεπε να το απαγορεύει από τη συμμετοχή, η FIFA περιέγραψε τον κίνδυνο παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως «μέσο» στην εκτίμηση της υποψηφιότητας.

Το Σάββατο, υπήρξαν αναφορές ότι η υποψηφιότητα της Σαουδικής Αραβίας, καθώς και η πανευρωπαϊκή υποψηφιότητα για το 2030, ενδέχεται να μην τεθούν καθόλου σε ψηφοφορία στο συνέδριο και ίσως να εγκριθούν μέσω «απαρίθμησης» ή με ένα χειροκρότημα.