Επικαιρότητα

Όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε για το νέο εργασιακό – Τι ισχύει με τις 13 ώρες δουλειάς

Αλλάζει ριζικά ο «χάρτης» της απασχόλησης με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που προωθεί το αρμόδιο Υπουργείο: Το «μενού» των ευέλικτων μορφών απασχόλησης εμπλουτίζεται ανοίγοντας παράθυρο για 13 ώρες εργασίας την ημέρα, ενώ καθιερώνονται και διαδικασίες εξπρές μέσω κινητού για προσλήψεις, αλλά και αποχωρήσεις.

Αυτή η «ευκολία» -ως φαίνεται- ανοίγει τον δρόμο και για τις περιβόητες «κατά παραγγελία» συμβάσεις, ενώ αλλάζει και το μοντέλο διευθέτησης του χρόνου εργασίας.

Με το προωθούμενο νομοσχέδιο, λοιπόν, εισάγεται μεταξύ άλλων η δυνατότητα τετραήμερης εργασίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (και όχι μόνο για ένα εξάμηνο): Η διευθέτηση μπορεί να γίνει σε εβδομαδιαία, μηνιαία έως και σε ετήσια βάση. Προσοχή, όμως, για την όποια μετατροπή στο ωράριο απασχόλησης απαιτείται υποχρεωτικά η συναίνεση των εργαζομένων.

«Παράθυρο» για 13 ώρες εργασίας την ημέρα

Βάσει των νέων δεδομένων και κατόπιν συνεννόησης με τον εργοδότη θα μπορούν να αυξάνουν ή να μειώνουν το ημερήσιο ωράριο εργασίας διατηρώντας τον μέσο όρο των 40 ωρών εβδομαδιαίως.

Οι επιπλέον ώρες εργασίας θα μπορούν να αντισταθμίζονται με μειωμένο ωράριο, ρεπό ή άδεια σε επόμενες ημέρες.

Για παράδειγμα, θα μπορεί να εφαρμόζεται 10ωρη εργασία ημερησίως για δύο μέρες, και σε αντάλλαγμα οι εργαζόμενοι θα έχουν για δύο συνεχόμενες εντός της ίδιας εβδομάδας μειωμένο ημερήσιο ωράριο εργασίας, ενώ την πέμπτη μέρα να παίρνουν ρεπό στο πλαίσιο της 4ήμερης εργασίας.

Με το ίδιο νομοσχέδιο θα προβλέπεται εργασία 13 ώρες την ημέρα σε έναν εργοδότη, επεκτείνοντας παλαιότερη ρύθμιση που όριζε τις 13 ώρες ως πλαφόν ωραρίου απασχόλησης σε δύο εργοδότες (ένα κανονικό οκτάωρο + μερική απασχόληση).

Προϋπόθεση για το διευρυμένο ωράριο είναι να τηρούνται τα προβλεπόμενα από τον νόμο ως προς τον ημερήσιο χρόνο ανάπαυσης (11 ώρες) και τον εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας (40 ώρες), καθώς και για την προσαύξηση του μισθού.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως σήμερα, πέραν του 8ώρου, επιτρέπεται μία ώρα υπερεργασίας (με νόμιμη προσαύξηση +20%) και έως 3 ώρες υπερωρίας (με έγκριση και προσαύξηση +40%). Δεν επιτρέπεται όμως να υπερβαίνουν τις 150 ώρες ετησίως (εκτός αν δοθεί ειδική άδεια από το ΣΕΠΕ).

Με την προωθούμενη ρύθμιση, το επιτρεπόμενο 12ωρο θα γίνει 13ωρο, χωρίς να αλλάζουν οι υπόλοιπες προϋποθέσεις.

Παράλληλα, θα επιτραπεί για πρώτη φορά η δυνατότητα υπερωριακής απασχόλησης σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας, με τις προβλεπόμενες προσαυξήσεις (40% στο ωρομίσθιο), ενισχύοντας τόσο το εισόδημα των εργαζομένων όσο και τη λειτουργικότητα των επιχειρήσεων, κυρίως δε αυτών που λειτουργούν στους κλάδους της εστίασης και έχουν αυξημένες ανάγκες κάποιες ημέρες την εβδομάδα.

Τι αλλάζει στις καλοκαιρινές άδειες

Αλλαγές και στην κατανομή της ετήσιας καλοκαιρινής άδειας προβλέπει διάταξη που θα ενταχθεί στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο.

Συγκεκριμένα, με τη εν λόγω διάταξη θα δίνεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο να κατανείμει την ετήσια άδεια αναψυχής του όπως ο ίδιος επιθυμεί, ύστερα από συνεννόηση με τον εργοδότη.
Σήμερα, η κατάτμηση του χρόνου αδείας («σπαστή άδεια») επιτρέπεται μόνο κατ’ εξαίρεση σε δύο περιόδους, από τις οποίες η μία πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 12 εργάσιμες ημέρες επί εξαήμερου εβδομαδιαίας εργασίας και 10 εργάσιμες ημέρες επί πενθημέρου, μετά από έγγραφη αίτηση του εργαζομένου προς τον εργοδότη.

Ωστόσο, πρακτικά στις περισσότερες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα η άδεια δίνεται για τρεις εβδομάδες τον Αύγουστο, όταν κλείνουν ή υπολειτουργούν οι επιχειρήσεις. Αντίθετα, μια σειρά επιχειρήσεων (π.χ. εμφιαλωμένα νερά, αναψυκτικά) προτιμούν να δίνουν τη μεγάλη άδεια στους εργαζομένους τον χειμώνα αντί για την περίοδο αιχμής.

Με τη νέα διάταξη καταργούνται τα «στεγανά», καθώς ο εργαζόμενος μπορεί να «σπάσει» την άδειά του όπως τον βολεύει, σε συνεννόηση όμως με τον εργοδότη – που σημαίνει ωστόσο ότι η εν λόγω «ελευθερία» μπορεί και πάλι να περιοριστεί στην περίπτωση που ο εργοδότης επικαλεστεί φόρτο εργασίας.

Νέες διαδικασίες προσλήψεων και αποχωρήσεων
Μια από τις ανατροπές που έρχονται, ακόμη, είναι ότι η κάθε πρόσληψη θα μπορεί να γίνεται αυθημερόν και ο εργαζόμενος θα αρκεί να κάνει αποδοχή στους όρους της πρόσληψης μέσω κινητού τηλεφώνου για την άμεση έναρξη της απασχόλησής του. Ανάλογη fast track διαδικασία υιοθετείται και στις οικειοθελείς αποχωρήσεις.

Εφόσον, αυτοματοποιηθούν οι διαδικασίες προσλήψεων και αποχωρήσεων «ξεμπλοκάρουν» και οι περιβόητες «κατά παραγγελία συμβάσεις», οι οποίες είναι συμβάσεις που συνάπτονται για απασχόληση μιας, δυο ή τριών ημερών και για καθαρά έκτακτες ανάγκες.

Να θυμίσουμε πως με το άρθρο 10 του ν.5053/2023 εισήχθη η έννοια των συμβάσεων κατά παραγγελία ή διαφορετικά συμβάσεις εγγυημένων ωρών.

Το στοιχείο που έλειπε προκειμένου να ενεργοποιηθούν ήταν οι προσλήψεις με fast track διαδικασίες μέσω εφαρμογής στο κινητό, ώστε να μπορεί να προσλαμβάνεται προσωπικό, ειδικά σε έκτακτες περιπτώσεις όπως είναι οι αργίες και τα Σαββατοκύριακα, όταν παρουσιαστούν αυξημένες ανάγκες εξυπηρέτησης πελατών στην εστίαση, τα καταλύματα και τις ξενοδοχειακές μονάδες.

Πρόκειται για ένα νέο είδος σύμβασης, το οποίο είναι δυνατόν να συμφωνηθεί μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου: Κάθε επιχείρηση έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει μια «δεξαμενή» εργαζομένων με κατά παραγγελία συμβάσεις, όπου θα συμφωνείται το σύνολο ωρών απασχόλησης, ανά εβδομάδα / μήνα χωρίς όμως εκ των προτέρων να έχει προσδιοριστεί επακριβώς ο χρονικός προγραμματισμός εκτέλεσης της εργασίας.

Πρόσληψη με sms και σε 24 ώρες… δουλειά

Σύμφωνα με το σκεπτικό του σχετικού νόμου αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της μη προβλέψιμης εργασίας, ένεκα της οποίας δεν μπορεί να τηρηθεί οργανωμένος σχεδιασμός εκτέλεσης της, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στις μεταφορές προϊόντων, στο χώρο της εστίασης και του catering, στις εκδηλώσεις πολιτιστικού ενδιαφέροντος, σε επισκευαστικές εργασίες κτλ.

Με τις εν λόγω συμβάσεις τίθεται ένα πλαίσιο εντός του οποίου (και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις), ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να καλέσει τον εργαζόμενο να παρέχει τις υπηρεσίες του, εφόσον παραστεί σχετική ανάγκη.

Στις συγκεκριμένες συμβάσεις δεν υφίσταται (εξ ολοκλήρου ή ως επί το πλείστον) σταθερό ωράριο.

Θα πρέπει, όμως, ταυτόχρονα:

– Η εργασία να παρέχεται μέσα σε προκαθορισμένες ημέρες και ώρες αναφοράς.

– Ο εργαζόμενος να έχει ειδοποιηθεί από τον εργοδότη για την ανάθεση της εργασίας εγγράφως ή με γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου (sms) ή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή με άλλο πρόσφορο τρόπο, σε εύλογο χρόνο που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των είκοσι τεσσάρων (24) ωρών πριν από την ανάληψη της εργασίας, πλην περιπτώσεων που δικαιολογούν αντικειμενικά μικρότερο χρόνο προειδοποίησης, τον οποίο ο εργοδότης γνωστοποιεί στον εργαζόμενο.

Εφόσον οι δύο, ανωτέρω, προϋποθέσεις δεν πληρούνται σωρευτικά, ο εργαζόμενος είχε το δικαίωμα να αρνηθεί την ανάληψη εργασίας.

Η αμοιβή είναι προκαθορισμένη για το 25% της απασχόλησης και με πρόβλεψη για υπερωριακή αμοιβή.

Η εγγυημένη αμοιβή σημαίνει ότι αν για παράδειγμα η σύμβαση κατά παραγγελία προβλέπει 80 ώρες τον μήνα, και ο εργαζόμενος απασχοληθεί τελικά 15 ώρες θα πληρωθεί τουλάχιστον για εργασία 20 ωρών που αντιστοιχεί στην εγγυημένη αμοιβή για το 25% της απασχόλησης (80 Χ 0,25=20).

Με άλλα λόγια θα πρέπει να υπάρχει και ένας ελάχιστος αριθμός αμειβομένων ωρών εργασίας που δεν είναι δυνατό να υπολείπεται του 1/4 του συνόλου. Σε διαφορετική περίπτωση, η σύμβαση είναι άκυρη.