Πώς να ξέρεις πώς είναι η ζωή αν δεν έχεις παίξει ποτέ ποδόσφαιρο;

Σήμερα, 25 Μαΐου, γιορτάζεται η «παγκόσμια ημέρα ποδοσφαίρου», όπως ανακηρύχθηκε η 25η Μαΐου κάθε έτους, σύμφωνα με σχετικό ψήφισμα που ενέκρινε η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, στις 7 Μαΐου2024.

Με το ψήφισμα αναγνωρίζεται «η παγκόσμια απήχηση του ποδοσφαίρου και ο αντίκτυπός του σε διάφορους τομείς, μεταξύ των οποίων το εμπόριο, η ειρήνη και η διπλωματία, καθώς και το γεγονός ότι το ποδόσφαιρο δημιουργεί έναν χώρο συνεργασίας και ότι, πέρα από την ψυχαγωγική του διάσταση, αποτελεί μια παγκόσμια γλώσσα που μιλιέται από ανθρώπους κάθε ηλικίας, υπερβαίνοντας εθνικά, πολιτισμικά και κοινωνικοοικονομικά σύνορα και προσφέροντας έναν κοινό χώρο όπου, άνθρωποι με διαφορετικές καταβολές,συναντώνται για να προάγουν την αμοιβαία κατανόηση, την ανεκτικότητα, τον σεβασμό και την αλληλεγγύη».

Τιμούμε κι εμείς την ημέρα αυτή,

Α. Με το ποίημα «Πώς να ξέρεις τι είναι αγάπη αν …»,του Αργεντινού συγγραφέα και δημοσιογράφου Βάλτερ Σααβέρδα :

Πώς να ξέρεις τι είναι αγάπη αν δεν υπήρξες οπαδός μιας ομάδας;

Πώς να ξέρεις τι είναι ευχαρίστηση αν δεν έκανες το γύρο του θριάμβου εκτός έδρας;

Πώς να ξέρεις τι είναι αλληλεγγύη αν δεν βγεις μπροστά για έναν συμπαίκτη σου που τον χτύπησαν από πίσω;

Πώς να ξέρεις τι είναι εξευτελισμός αν δεν σου έχουν περάσει τη μπάλα κάτω από τα πόδια;

Πώς να ξέρεις τι είναι πανικός αν δεν σε αιφνιδίασαν σε μια αντεπίθεση;

Πώς να ξέρεις τι είναι μοναξιά αν δεν έχεις βρεθεί κάτω από τα τρία δοκάρια στα έντεκα βήματα;

Πώς να ξέρεις τι είναι λάσπη αν ποτέ δεν έκανες τάκλινγκ στα πόδια του αντιπάλου;

Πώς να ξέρεις τι είναι μουσική αν δεν έχεις τραγουδήσει ποτέ μπροστά στο πέταλο;

Πώς να ξέρεις τι είναι αδικία αν δεν δείξει κόκκινη κάρτα ένας διαιτητής που παίζει έδρα;

Πώς να ξέρεις τι είναι μίσος αν ποτέ δεν έχεις βάλει αυτογκόλ;

Πώς να ξέρεις τι είναι αϋπνία αν ποτέ δεν έχεις υποβιβαστεί;

Πώς να ξέρεις αγαπημένε φίλε, πώς να ξέρεις πώς είναι η ζωή,

αν δεν έχεις παίξει ποτέ ποδόσφαιρο;

Β. Με ένα απόσπασμα από το άρθρο με τίτλο «Βίβα για πάντα, Άγιαξ», του πολυβραβευμένου ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη, αρθρογράφου τότε (με το ψευδώνυμο «Αλ. Καμής») στην εφημερίδα «ΑΥΓΗ», τον Νοέμβριο του 1984 :

«Εραστές της μπάλας όλου του κόσμου, παραμερίστε. Περνά η Μεγάλη Κυρία των γηπέδων (αυτή η πραγματική Κυρία κι όχι οι ψιμυθιωμένες εταίρες των πολυεθνικών), περνά ο μεγάλος Άγιαξ! Όσοι αγαπήσαμε με τη φλόγα του έφηβου ερωτευμένου αυτή την υπεργήινη Bella Dona, δεν μπορούμε πια να την ξεχάσουμε.

Δεν κράτησε πολύ η αστραποβολή της. Γιατί όλα τα καταυγαστικά όνειρα δεν κρατούν πολύ. Γιατί όλες οι πρωτοπορίες, που ανατρέπουν όλα τα γερασμένα κατεστημένα και τις χρυσές μετριότητες, περνούν σαν αστραπή, αλλά όσοι δουν τη λάμψη τους δεν την ξεχνούν ποτέ. Γιατί μια επανάσταση δεν έχει κατά κανόνα αντάξιους επιγόνους.

Το διεθνές ποδοσφαιρικό δουλεμπόριο μοίρασε το δεμάτι σε χωριστά καλάμια. Ένα εδώ, ένα εκεί. Και τα καλάμια, μόνα τους στους αφιλόξενους κάμπους, λύγισαν κι έσπασαν. Γιατί μόνο το δεμάτι ήταν η ποίηση. Και αυτή χάθηκε για πάντα από τα γήπεδα.

Χορταίνουμε μπάλα τώρα κάθε Κυριακή και Τετάρτες. Συγκινούμαστε, ενθουσιαζόμαστε πάλι, παρασυρόμαστε πού και πού, θαυμάζουμε τους καινούργιους γκολτζήδες. Αλλά η υπέροχη γοητεία πια δεν υπάρχει. Την πήραν μαζί τους κι έφυγε, όπως φεύγουν όλα τα μοναδικά και ανεπανάληπτα, οι εκθαμβωτικοί Ολλανδοί. Τώρα βασιλεύει η δυναστεία των συστημάτων, τα γκολ που μετρούν εντός και εκτός, οι υπολογισμοί και τα τεφτέρια.

Θα μας ξαναθυμίσει άραγε κάποιος καμιά πάλι φορά πως το ποδόσφαιρο δεν είναι πια απλώς τεχνική, δεν είναι πια απλώς δύναμη, δεν είναι άθροισμα από εξωνημένες βεντέτες;

Θα μας θυμίσει πάλι κανείς την έμπνευση, τη γοητεία του απρόοπτου, τον αυθορμητισμό που γίνεται σοφία και τη σοφία που φαντάζει σαν αυθορμητισμός, το ότι το ποδόσφαιρο μπορεί να είναι το πιο μοντέρνο χορογραφικό έργο τέχνης, όπως μας απέδειξαν και μας το δίδαξαν οι νέοι Νιζίνσκι της δεκαετίας του 70;».

Γ. Με μικρά αποσπάσματα,

1) από το βιβλίο «Κόμμα αλλάζουμε, ομάδα ποτέ», του δημοσιογράφου και συγγραφέα Γιάννη Γεωργάκη :

«Το ελληνικό ποδόσφαιρο μοιάζει με φάμπρικα παλαιάς τεχνολογίας, στα γρανάζια της οποίας προωθούνταισυμφέροντα και αλέθονται νεανικές ψυχές. Όχι μονάχα το ποδόσφαιρο, αλλά και οι τέχνες, ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από εξουσίες που δεν σέβονται τον δημιουργό, τον άνθρωπο, τις αξίες. Όμως, μήπως η ανάθεση της διαχείρισης της ζωής μας στους κάθε λογής δημαγωγούς, τυχοδιώκτες και διεφθαρμένους, είναι έργο και ευθύνη αποκλειστικά δική μας;».

2) από το βιβλίο «Τρία ζεϊμπέκικα και ένα ποίημα για τον Γιώργο Κούδα», του συγγραφέα Θωμά Κοροβίνη :

«Ο Γιώργος Κούδας θέριζε στην Τούμπα τις Κυριακές, τα μεσημέρια, τ’ απογεύματα. Μ’ αγιάζι και με κάψα, με λιοπύρι και χιονόνερο, κάνοντας ντρίπλες, δίνοντας πάσες, ανάμεσα σ’ αγριόγατους και ταύρους. Ξεγλιστρώντας, ελάφι ατσάκωτο. Ο Γιώργος Κούδας έσκιζε κι έδινε παραστάσεις αυστηρής χορογραφίας. Μελετημένος, με κινήσεις ασφαλείς, κινήσεις που ήταν λέξεις και γραμμές, βιβλίο και στόμα. Φιλόκαλος, ζαρίφης, ορχηστής, ο νεαρός Σαλονικιός Νουρέγιεφ».

3) από το δικό μου συναξάρι :

Όταν μιλούμε για το σύγχρονο διεθνές επαγγελματικό ποδόσφαιρο, θα πρέπει να αποδεχθούμε τη ρεαλιστική προσέγγιση ότι αποτελεί πλέον μια κερδοφόρα, συγχρόνως όμως και ρυπαρή βιομηχανία και ότι αξιοποιείται ως η κολυμβήθρα του Σιλωάμ, όπου καθαγιάζονται πολυεθνικές, υπόκοσμος και επιχειρηματίες που επενδύουν στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό χρηματιστήριο και «στοιχηματίζουν» υπερκέρδη, ισχύ, εξουσία. Απέναντί της, η ρομαντική (για πολλούς, αφελής) προσέγγιση ότι το ποδόσφαιρο παραμένει μια κορυφαία μυσταγωγία λαϊκής εκτόνωσης, που βρίσκει διέξοδο στη συλλογική ιεροτελεστία του γηπέδου, μια κοινή γλώσσα επικοινωνίας, μια (κατα)φυγή από την καθημερινή ζοφερή πραγματικότητα, μια από τις ελάχιστες μορφές κοινωνικής μέθεξης, όπου αναπληρώνεται η χαμένη στην υπόλοιπη ζωή κοινωνικότητα και ισοπεδώνονται ταξικές ή άλλου είδους διακρίσεις.

και

Δ. Με το τραγούδι «Αρχίζει το ματς», του αείμνηστου Λουκιανού Κηλαηδόνη